Towarzystwo ubezpieczeniowe w leasingu

Przedmiot leasingu powinien zostać ubezpieczony od kradzieży, zniszczenia i tym podobnych zdarzeń. Ma to duże znaczenie dla leasingobiorcy, co wynika z tego, że utrata lub zniszczenie przedmiotu leasingu nie zwalnia go z obowiązku płacenia opłat leasingowych. Firmy leasingowe dopuszczają kilka możliwości. Jedną z nich jest opcja ubezpieczenia przedmiotu leasingu przez leasingodawcę. Bardzo często duże firmy leasingowe mają podpisane z towarzystwami ubezpieczeniowymi umowy pakietowe na ubezpieczenie wszystkich przedmiotów oddawanych w leasing. Z reguły ubezpieczenie pakietowe jest znacznie tańsze od indywidualnego, co ma znaczenie ze względu na to, że związane z nim koszty są wliczane w cenę leasingu.

Drugą możliwością jest ubezpieczenie przedmiotu leasingu przez leasingodawcę na wybranych zasadach, w dowolnym towarzystwie ubezpieczeniowym. Poniesione koszty zostają doliczone do opłat leasingowych. Umowa ubezpieczeniowa może nie być korzystna dla leasingobiorcy, ponieważ firma leasingowa z reguły wybiera ubezpieczenie o wyższym standardzie i wysokich składkach.

Wreszcie trzecią możliwością jest wybór towarzystwa ubezpieczeniowego przez klienta po wcześniejszym uzgodnieniu decyzji z leasingodawcą. Składki ubezpieczeniowe są płacone przez leasingodawcę, ale koszt leasingu zostaje powiększony o kwotę wydaną na ubezpieczenie. W tym przypadku leasingobiorca ma obowiązek dopełnienia wszelkich formalności. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość współdecydowania leasingobiorcy o wyborze ubezpieczenia.

Niektóre firmy leasingowe umożliwiają klientowi samodzielnie ubezpieczenie użytkowanego sprzętu. Może wybrać najbardziej korzystną dla siebie ofertę. Nie może zaliczyć składek ubezpieczenia do kosztów uzyskania przychodu. Tylko firma leasingowa ma taką możliwość, jako właściciel ubezpieczonego przedmiotu.

Leasing złotówkowy czy dewizowy?

Większość umów leasingowych funkcjonujących w Polsce zobowiązuje leasingobiorcę do płacenia czynszów leasingowych oraz innych opłat dotyczących umowy w polskiej walucie. Leasing złotówkowy coraz częściej jest jednak stawiany w opozycji do leasingu dewizowego. Na pierwszy rzut oka druga opcja prezentuje się bardziej atrakcyjnie, jeżeli weźmie się pod uwagę warunki finansowe. Firmy leasingowe proponujące leasing dewizowy stosują pewien chwyt marketingowy prezentując swoją ofertę.

Polega on na tym, że procentowe porównanie leasingu dewizowego wygląda korzystniej niż w przypadku leasingu złotówkowego. Bierze się pod uwagę wysokość opłat leasingowych w odniesieniu do wartości początkowej. Wynika to z tego, że rozliczenia czynszów leasingowych i innych opłat są ustalane z reguły w oparciu o wskaźniki finansowe ściśle powiązane z kursem walut obcych. Rozliczenie czynszu leasingowego występuje w złotówkach, na podstawie aktualnego kursu sprzedaży określonej waluty obcej, który jest zmienny. Niekorzystna sytuacja powstaje wtedy, gdy opłaty leasingowe stają się wyższe pod względem nominalnym. Przychody przedsiębiorstwa nie są uzależnione od kursu walut obcych, w związku z czym wyższe opłaty mogą doprowadzić do zachwiania płynności finansowej, przy założeniu, że zyski przedsiębiorstwa będą stałe lub będą wykazywać tendencję spadkową. Leasing złotówkowy jest zatem bardziej bezpieczną opcją, głównie pod względem finansowym.

Nie należy utożsamiać leasingu dewizowego z leasingiem zagranicznym. Leasing zagraniczny jest importem usługi leasingowej, który ma miejsce wtedy, gdy leasingodawca ma siedzibę za granicą, zaś leasingobiorca w Polsce. Przedmiot leasingu wymaga sprowadzenia w polski obszar celny, a umowa leasingowa musi posiadać szczególną konstrukcję. W zależności od treści umowy, urząd celny może potraktować przedmiot leasingu jako import towaru, a nie jako przedmiot dopuszczony do obrotu na warunkach czasowego przywozu. W konsekwencji strony umowy poniosłyby dodatkowe obciążenia podatkowe i celne. W przypadku leasingu dewizowego formalności są znacznie mniejsze, a sama transakcja mniej złożona.

Clifing – odmiana leasingu samochodowego

Samochody są środkami trwałymi, które najczęściej oddaje się w leasing. Obowiązujące do końca 2013 r. przepisy podatkowe traktują inaczej auta osobowe, ciężarowe, dostawcze i inne. Nie wpływa to korzystnie na opłacalność leasingu aut osobowych. Przepisy podatkowe uniemożliwiają bowiem zrównanie wysokości opłat leasingowych z odpisem amortyzacyjnym, określane mianem clifingu. Znaleziono jednak na to sposób, polegający na przeróbce wnętrza samochodu osobowego, żeby spełniał warunki określone dla samochodów ciężarowych. Zastosowanie tej metody jest możliwe tylko w odniesieniu do aut o nadwoziu trzydrzwiowym i pięciodrzwiowym. Polega głównie na wymontowaniu tylnych siedzeń, w celu stworzenia przestrzeni ładunkowej. Wymagane jest uzyskanie pozytywnej opinii rzeczoznawcy i okręgowej stacji diagnostycznej, których zadaniem jest określenie ładowności. Jeżeli pojazd umożliwia przewóz ładunku o ciężarze ponad 500 kg, to można zakwalifikować go do grona samochodów ciężarowych.

Clifing stał się na tyle popularny, że powstało wiele firm specjalizujących się w przerabianiu pojazdów. Współpracują z leasingodawcą, będąc pewnego rodzaju pośrednikami. Ich zadaniem jest zakup samochodu osobowego od dealera, przerobienie go i odsprzedanie leasingodawcy jako ciężarowy, doliczając do sprzedaży poniesione koszty i zysk. Proces, o którym mowa wyżej jest skomplikowany i kosztowny, ale pozwala na pełne wykorzystanie odpisów podatkowych.

Zmiany w przepisach podatkowych, które wejdą w życie 1 stycznia 2014 r. dotyczą między innymi opisywanej wyżej materii. Na ich podstawie, leasingobiorca samochodu osobowego będzie mógł odpisać 60% kwoty podatku określonej w fakturze, przy czym nie więcej niż 6000 zł. Nowe przepisy przewidują pełne wykorzystanie odpisów podatkowych w przypadku leasingu finansowego i operacyjnego, ale tylko w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony oraz niektórych pojazdów, między innymi autobusów i pojazdów specjalnych, wymienionych w art. 3 ust. 2 pkt 1-7 ustawy nowelizującej.

Leasing lombardowy i norweski

Zawarcie umowy leasingowej jest związane z uiszczeniem wpłaty wstępnej przed otrzymaniem prawa do użytkowania środka trwałego. Wpłata wstępna bywa określana także pod nazwą czynszu inicjalnego, opłaty wstępnej, kaucji, wpłaty początkowej czy prowizji. Może być kosztem uzyskania przychodu dla leasingobiorcy, potwierdzonym fakturą VAT lub potwierdzeniem wpłaty. Jej wysokość zwykle wiąże się z ryzykiem zawarcia transakcji z konkretnym klientem, oszacowanym przez firmę leasingową. Finansujący zwraca uwagę na wyniki finansowo – ekonomiczne i czas prowadzenia działalności gospodarczej. Wysokość wpłaty początkowej zależy również od typu przedmiotu transakcji. Jeżeli ma charakter unikatowy i jest trudno zbywalny, wpłata początkowa jest wyższa.

Dla firmy leasingowej wyższa wpłata początkowa jest bardziej korzystna, ponieważ lepiej zabezpiecza ją przed skutkami nieprawidłowego przebiegu umowy kapitałowej. Dla leasingobiorcy niższa wpłata początkowa wiąże się z mniejszym obciążeniem finansowym na początku trwania umowy, niemniej wyższa wpłata początkowa powoduje zmniejszenie sumarycznej wysokości opłat. Co więcej, wyższa wpłata wstępna powoduje zmniejszenie ryzyka niekorzystnego finału umowy leasingowej dla leasingodawcy. W rezultacie zwiększa się jego skłonność do ustępstw finansowych.

Zazwyczaj wysokość opłaty wstępnej nie przekracza poziomu 50% wartości przedmiotu leasingu. Zdarzały się jednak umowy leasingowe o wpłacie wstępnej w wysokości zbliżonej do wartości przedmiotu leasingowego. W takiej sytuacji miesięczne opłaty miały symboliczna wartość. Specyficzną formą jest leasingu norweski, który polega na tym, że wpłata wstępna wynosi 100% wartości przedmiotu leasingu, a leasingobiorcą i dostawcą przedmiotu jest to samo przedsiębiorstwo.

Inną formą jest leasing lombardowy, który jest konstrukcją koncentrującą się raczej na złagodzeniu zasad weryfikacji klientów niż na obniżeniu podatków. Charakteryzuje się występowaniem wpłaty wstępnej o wysokości od 30 do 50 % wartości przedmiotu leasingu przy obniżeniu wymagań wobec leasingobiorcy, związanych z udokumentowaniem jego sytuacji finansowo – ekonomicznej. Najczęściej leasing lombardowy ma za przedmiot nowe samochody. W praktyce wygląda to w ten sposób, że firma leasingowa nie wymaga od klienta potwierdzenia braku zaległości budżetowych i wykazania dochodów, ponieważ wpłata początkowa zapewnia wystarczające zabezpieczenie. W przypadku, gdy leasingobiorca naruszy umowę, wpłata wstępna i przedmioty sprzedany na rynku wtórnym pozwolą pokryć straty poniesione w wyniku nieudanego kontraktu. Leasing lombardowy znacząco skraca czas potrzebny na załatwienie formalności dotyczących umowy. Pozwala szybciej i w pełni skorzystać z przedmiotu leasingu bez czasochłonnego oczekiwania na zaświadczenia z banku czy urzędu skarbowego.

Leasing tenencyjny – co warto wiedzieć?

Leasing tenencyjny jest odmianą leasingu zwrotnego, która w Polsce została zastosowana po raz pierwszy pod koniec lat 90. Jego nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa „tenere“ oznaczającego dzierżyć. W przypadku leasingu tenencyjnego, leasingobiorca jest powiązany z dostawcą. Transakcja ma bardziej złożony charakter i uchodzi za dogodną alternatywę dla pożyczek, kredytów i prostego leasingu zwrotnego. Składa się z właściwej umowy leasingowej, umowy tenencji i dodatkowej umowy użytkowania. Przedmiotem transakcji tenencyjnej jest oddanie odpłatnie środka trwałego lub nieruchomości do używania. Nie ma jednak konieczności przeniesienia prawa własności na firmę leasingową. W przypadku tej formy leasingu z przedmiotu transakcji może korzystać podmiot inny niż właściciel.

Leasing tenencyjny prezentuje się w bardzo pozytywnym świetle, zwłaszcza w przypadku leasingu nieruchomości. Przejście praw własności pociąga za sobą pewne koszty w formie opłat skarbowych, sądowych i notarialnych. Z kolei koszty opłaty skarbowej przy transakcji tenencji wynoszą jedynie 1% wartości przedmiotu leasingu. Pomimo tego, że przedsiębiorstwo leasingowe nie nabywa rzeczy na własność, dysponuje możliwie najszerszym prawem rzeczowym. Jednocześnie, jako leasingobiorca może dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Leasingodawca osiąga przychody, z których część przekazuje właścicielowi rzeczy, pozostawiając sobie określoną w umowie stopę zysku.

Polski i światowy rynek leasingowy

Leasing w Polsce funkcjonuje od kilkunastu lat i na tle krajów Europy zachodniej czy Ameryki prezentuje się coraz lepiej. Początkowo niejasne przepisy podatkowe regulujące kwestie leasingu zostały zastąpione bardziej zwięzłymi i jednoznacznymi. Podstawowe znaczenie dla kształtu rynku leasingowego mają przepisy podatkowe. W ostatnich latach do przepisów o podatku dochodowym zostało wprowadzonych wiele nowych regulacji, zgodnie z którymi przedmiot umowy leasingu traktowano jako środek trwały korzystającego lub finansującego. Umożliwiły dokonywanie odpisów amortyzacyjnych przez osoby niebędące właścicielami środków trwałych, co dotychczas nie było możliwe. W 2001 roku wprowadzono przepisy ustawy o podatkach dochodowych dotyczące leasingu dostosowane do praktyki funkcjonowania umów leasingowych. Kolejne istotne zmiany dotyczące zasad opodatkowania leasingu weszły w życie 1 stycznia 2013 r., na mocy tak zwanej III ustawy deregulacyjnej. Zdaniem ekspertów, czynnikiem hamującym dynamiczny rozwój rynku leasingowego w Polsce są nieprecyzyjne przepisy podatkowe i rozbieżne interpretacje dokonywane przez organy podatkowe. Leasing jest wciąż postrzegany przez niektórych przedsiębiorców jako narzędzie finansowania o wysokim stopniu złożoności. Wynika to poniekąd z braku spójności między regulacjami dotyczącymi leasingu. Ustawa o VAT, ustawa o podatku dochodowym i Kodeks cywilny określają leasing w nieco odmienny sposób.

Procent inwestycji finansowanych przez leasing jest w Polsce nadal niższy niż w krajach Unii Europejskiej, niemniej tendencje rozwojowe polskiego leasingu z czasem przybliżają ją do wysoko rozwiniętych państw zachodniej części starego kontynentu. Można zaobserwować tendencję do wydłużania czasu trwania umów leasingowych oraz wzrostu średniej wartości pojedynczych środków trwałych oddawanych w leasing. Zmienia się także struktura rodzajów przedmiotów leasingu. Coraz większy udział w rynku leasingowym mają urządzenia i maszyny. Rosnącym zainteresowaniem cieszy się także leasing nieruchomości.

Realizacja umowy leasingu – obowiązki stron

Umowa leasingowa rozpoczyna się w chwili podpisania jej przez obie strony, zaś kończy z upływem terminu, na jaki została zawarta. Z reguły wynosi on od jednego roku do pięciu lat. Wszystkie koszty związane z utrzymaniem przedmiotu w należytym stanie oraz z jego eksploatacją ponosi leasingobiorca. Powinien być używany przez leasingobiorcę zgodnie z jego przeznaczeniem, aby nie doszło do obniżenia jego wartości. Przy zwrocie przedmiotu leasingu firma może powołać rzeczoznawcę, który oceni jego zużycie. Jeżeli będzie nadmierne, korzystający może zostać obciążony naprawą lub remontem. Dokonywanie zmian lub przeróbek przedmiotu bez wiedzy i zgody finansującego nie jest możliwe. Firma leasingowa ma prawo do skontrolowania stanu sprzętu lub sposobu eksploatacji przez leasingodawcę także w trakcie trwania umowy.

Podstawowy obowiązek spoczywający na leasingodawcy to zakup przedmiotu leasingu. Nie ponosi odpowiedzialności za dostawcę i przedmiot leasingu wybrane przez korzystającego. Jego rola sprowadza się do sfinansowania zakupu. Tylko niektóre firmy leasingowe pomagają leasingobiorcy znaleźć i wybrać najbardziej korzystną ofertę. Głównym obowiązkiem korzystającego jest natomiast odebranie przedmiotu leasingowego w ustalonym terminie, określonym przez finansującego lub dostawcę. Należy dodać, że niedopełnienie tej formalności prowadzi do sankcji w postaci kary umownej, albo rozwiązania umowy. Do podstawowych obowiązków leasingobiorcy należy także uiszczanie opłat leasingowych i dodatkowych, związanych z umową leasingu. Opóźnienie jest karane za pomocą kar pieniężnych i odsetek naliczanych za zwłokę. Niekiedy, na korzystającym ciąży ubezpieczenie sprzętu. Do obowiązków leasingobiorcy należy również zwrot przedmiotu leasingu w miejscu i czasie wyznaczonym przez finansującego. W sytuacji, gdy przedmiot po zakończeniu umowy staje się własnością leasingobiorcy, przekazanie go jest formalnością polegającą na podpisaniu dwóch protokołów zdawczo–odbiorczych. Należy dodać, że zwłoka w zwrocie sprzętu jest sankcjonowana karami pieniężnymi za bezumowne korzystanie ze sprzętu po zakończeniu trwania umowy.

Weksel – podstawowe zabezpieczenie umowy leasingowej

Weksel gwarancyjny in blanco jest podstawowym zabezpieczeniem umowy leasingowej. Zostaje wystawiony przez leasingobiorcę w chwili zawierania umowy leasingowej. Tego typu zabezpieczenie jest stosowane przez niemal wszystkie firmy leasingowe. W przypadku nieterminowego wnoszenia opłat leasingowych, albo naruszenia warunków umowy, weksel może zostać wypełniony przez finansującego. Suma wpisana na wekslu będzie odpowiadać wielkości zadłużenia klienta względem firmy leasingowej. Wpisanie daty płatności weksla również zależy od uznania leasingodawcy. Weksel może być opatrzony klauzulą „bez protestu“ i tym podobną.

Dodatkowo, do weksla zostaje sporządzona specjalna deklaracja wekslowa. Określa okoliczności, w jakich weksel może być wypełniony przez finansującego oraz sposób jego wypełnienia. Zapobiega ewentualnym nadużyciom ze strony firmy leasingowej. Weksel musi zostać podpisany i opatrzony stemplem firmowym leasingobiorcy. W przypadku, gdy korzystającym jest spółka cywilna, wystarczą podpisy wspólników. Bardzo często firmy leasingowe dodatkowo wymagają poręczenia weksla przez członków zarządu spółki prawa handlowego jako osób fizycznych. Dzieje się tak w przypadku, gdy wielkość zobowiązań z tytułu umowy przekracza wysokość kapitału spółki.

Na zakończenie należy dodać, że niektóre firmy leasingowe żądają także innych zabezpieczeń, w tym między innymi gwarancji bankowych czy też zastawu na ruchomościach. Wybór zabezpieczenia jest w dużej mierze uwarunkowany wiarygodnością finansową korzystającego.

Odpowiedzialność za szkodę w leasingu

Szczegółowe zasady ubezpieczenia i likwidacji szkód są zawarte w umowie ubezpieczenia. Korzystający jest zobowiązany do wykonania obowiązków, które wynikają z umowy ubezpieczenia i ogólnych warunków umowy ubezpieczenia, jakie są nałożone na użytkownika rzeczy ubezpieczonej przez ubezpieczyciela. Niewykonanie obowiązków, które wynikają z umowy ubezpieczenia może doprowadzić do rozwiązania umowy leasingu, odbierania przedmiotu leasingu i żądania zapłaty pozostałych opłat. Do odbioru odszkodowania z tytułu ubezpieczenia jest uprawniony finansujący, ale może upoważnić do tego korzystającego, chyba że przepisy prawne tego zabraniają. Wyjątkiem są między innymi kasacja sprzętu i kradzież.

Korzystający ponosi całkowitą odpowiedzialność za uszkodzenia, utratę, albo zmniejszenie wartości sprzętu, a także szkody wobec osób trzecich, które powstały w czasie trwania umowy leasingowej i nie są objęte umową ubezpieczenia. Przerwy w eksploatacji uszkodzonego przedmiotu nie zwalniają z obowiązku uiszczania opłat i innych należności związanych z umową. Nie stanowią one również podstawy do obniżenia opłat leasingowych i przedłużenia umowy. W przypadku, gdy zaistnieje szkoda, leasingobiorca ma obowiązek natychmiast zawiadomić firmę leasingową i ubezpieczyciela o uszkodzeniu sprzętu oraz miejsca jego przebywania. Zawiadomienie musi mieć formę pisemną.

Gwarancja bankowa jest jedną z postaci zabezpieczenia transakcji leasingowej. Ma formę samodzielnego zobowiązania banku, które jest podejmowane na zlecenie klienta, czyli leasingobiorcy. Polega na tym, że bank oświadcza, iż zgodnie z treścią gwarancji zaspokoi leasingodawcę, jeżeli leasingobiorca nie wywiąże się wobec niego z umownych zobowiązań. Gwarancja nie może być odwołana. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w treści gwarancji został umieszczony specjalny zapis, który wyraźnie wskazuje na tę możliwość.
W treści gwarancji należy zawrzeć nazwę zleceniodawcy i jego banku, a także beneficjenta gwarancji. Do informacji, które muszą zostać zawarte w gwarancji należą również wysokość kwoty gwarancyjnej i termin obowiązywania, a także pozostałe uprawnienia, które z niej wynikają. Do zlecenia udzielenia gwarancji klient banku powinien dołączyć umowę leasingową, która podlega zabezpieczeniu gwarancją oraz informacje, które są konieczne do dokonania oceny zdolności kredytowej zleceniodawcy. W załącznikach powinny znaleźć się też proponowane formy zabezpieczenia wierzytelności banku, w przypadku, gdy gwarancja zostałaby zrealizowana. Wszystkie wymienione wyżej dokumenty powinny zostać podpisane przez osoby, które są upoważnione do składania oświadczeń majątkowych w imieniu banku.
Bardzo ważny jest termin ważności gwarancji. Po jego upływie, bank nie uwzględnia roszczeń, które są zgłaszane przez beneficjenta gwarancji, czyli leasingodawcę. Proces dochodzenia przez niego roszczeń z tytułu gwarancji opiera się na tym, że w przypadku niedotrzymania umownego terminu wpłaty przez leasingobiorcę, leasingodawca musi zgłosić roszczenie o wykonanie wypłaty z tytułu udzielonej gwarancji przez gwaranta, którym jest bank. Zazwyczaj gwarancja jest płatna na pierwsze żądanie leasingodawcy stwierdzające, że leasingobiorca zaprzestał wpłacania umownych opłat.

Zastaw – zabezpieczenie leasingu

Wśród zabezpieczeń transakcji leasingowych znajduje się zastaw rejestrowy, którego istotą jest możliwość pozostawienia przedmiotu zastawu w posiadaniu zastawcy. Otrzymuje on możliwość korzystania z rzeczy obciążonej, na przykład z maszyn lub środków transportu. Ustanowiony zastaw jest wpisany do ogólnopolskiego rejestru, co umożliwia zabezpieczenie wierzytelności zastawnikowi w pierwszej kolejności. Zastaw rejestrowy jest instytucją odgrywającą dużą rolę w zakresie pewności obrotu gospodarczego. Pełni funkcję ważnego źródła wiarygodnej informacji o przedmiotach, które są obciążone długiem. Uniemożliwia wystąpienie przypadku, gdy ta sama rzecz jest przedmiotem zabezpieczenia w więcej niż jednej instytucji finansowej, chroniąc tym samym interes wierzyciela.
Instytucja zastawu rejestrowego weszła w rolę zabezpieczenia kredytów i pożyczek stosunkowo niedawno. Stąd też rejestracja zastawu w Centralnym Rejestrze Zastawu może trwać dość długo oraz wymaga dopełnienia wielu formalności.

Hipoteka jako zabezpieczenie leasingu

Obecnie istnieje wiele sposobów na zabezpieczenie leasingu. Jednym z rzadziej stosowanych jest hipoteka, która pozwala leasingodawcy zaspokoić roszczenia z nieruchomości, nawet w przypadku, gdy zmieni się jej właściciel. Ponadto, zapewnia pierwszeństwo przed wierzycielami kolejnych właścicieli nieruchomości.
Hipoteka powstaje poprzez stosowny wpis do księgi wieczystej określonej nieruchomości. Księgi wieczyste są prowadzone przez sądy rejonowe. Procedura ustanowienia hipoteki zostaje zapoczątkowana złożeniem wniosku do sądu o dokonanie wpisu przez właściciela nieruchomości. Wpis musi zostać dokonany w określonej sumie pieniężnej, która jest wyrażona w polskiej walucie. Zanim zostanie ustanowione zabezpieczenie hipoteczne, leasingodawca powinien sprawdzić, czy kontrahent jest właścicielem nieruchomości, a jej hipoteka nie została obciążona wcześniejszymi zapisami.
Granica odpowiedzialności jest określona poprzez kwotę hipoteki kaucyjnej, w jakiej mieści się zwrot wszystkich kosztów, jakie wynikają z umowy leasingowej. Realizacja roszczeń leasingodawcy z tytułu hipoteki zabezpieczającej umowę leasingową może nastąpić wyłącznie w drodze sądowej egzekucji. Podstawą do przeprowadzenia egzekucji może być wyrok sądu, albo akt notarialny z ograniczeniem odpowiedzialności do obciążonej nieruchomości. Wówczas nieruchomość może zostać wystawiona na licytację lub zostać przejęta przez wierzyciela, czyli leasingodawcę.

Kaucja czy blokada środków?

Kaucja i blokada środków są bardzo podobnymi do siebie formami zabezpieczenia umowy leasingowej. Pierwsza z nich polega na tym, że leasingodawca przejmuje kaucję w formie gotówki w krajowej lub obcej walucie, albo bonów oszczędnościowych na okaziciela. Aby możliwe było wykorzystanie tej formy zabezpieczenia, konieczne jest zawarcie pisemnej umowy i złożenie przedmiotu kaucji u leasingodawcy. Leasingobiorca wydaje leasingodawcy upoważnienie na piśmie do wykorzystania złożonej kaucji na pokrycie niespłaconych opłat oraz innych kosztów związanych z realizacją umowy. Jeżeli kaucja będzie miała formę bonów oszczędnościowych, leasingodawca realizuje je dla zaspokojenia roszczeń, ale nadwyżkę musi zwrócić leasingobiorcy.
Blokada środków w walucie krajowej bądź obcej na oprocentowanych rachunkach lokat jest często stosowaną formą zabezpieczenia transakcji leasingowych, a nawet gwarancji bankowych wystawianych jako zabezpieczenie leasingu. Leasingobiorca powinien przedstawić leasingodawcy pisemne potwierdzenie dokonania nieodwołalnej blokady na rachunku lokat. W dokumencie musi określić kwotę i termin. Do pisma należy załączyć upoważnienie uprawniające leasingodawcę do pobrania wierzytelności z zablokowanego rachunku. Przedmiotem blokady mogą być zarówno środki finansowe leasingobiorcy, jak i poręczycieli, czyli osób trzecich, ale wtedy konieczne jest także uzyskanie pisemnej zgody posiadacza rachunku na dokonanie blokady. W chwili, gdy leasingobiorca naruszy umowę, leasingodawca pobiera wierzytelność z zablokowanego konta.
Blokada środków na rachunku bankowym uchodzi za bardziej wygodną formę zabezpieczenia umowy leasingowej. Środki pieniężne są przechowywane na koncie oprocentowanym, co jest bardziej korzystne dla leasingobiorcy. W przypadku, gdy kaucja ma formę środków pieniężnych, są one przechowywane na koncie nieoprocentowanym.

Jak firmy leasingowe weryfikują klientów?

Leasing jest swoistym kredytem rzeczowym, stąd też procedura zawierania transakcji z firmą leasingową jest dość podobna, jak w przypadku ubiegania się o kredyt bankowy. Podmiotem, który faktycznie finansuje transakcję jest bank, zaś firma leasingowa jest pośrednikiem. Nie powinno więc dziwić to, że leasingodawcy skrupulatnie weryfikują klienta. W przypadku, gdy nie płaci rat leasingowych, bank pobiera należność bezpośrednio z konta leasingodawcy pozostawiając go z problemem wyegzekwowania zapłaty od kontrahenta. Bank jest również uprawniony do ustalania reguł postępowania przy zawieraniu umowy leasingu. Ich niespełnienie skutkuje odmową sfinansowania określonej transakcji.
Transakcje o niewielkim ryzyku cechują się tym, że leasingodawca samodzielnie podejmuje decyzję o podpisaniu umowy z klientem. Zwykle umowy są zawierane od razu po przedstawieniu przez klienta wymaganych dokumentów oraz po wykazaniu dobrej zdolności kredytowej. Jeśli umowa spełnia wymogi formalne, to bank współpracujący z firmą leasingową nie odrzuci jej. W przypadku, gdy przedmiotem leasingu jest sprzęt łatwo zbywalny, to procedura zostaje uproszczona.
Duże kontrakty związane z dużym ryzykiem inwestycyjnym wymagają przeprowadzenia negocjacji przed zawarciem umowy leasingu. Negocjacje mają trójstronny charakter, ponieważ poza leasingodawcą i leasingobiorcą uczestniczy w nich również bank, który posiada decydujący głos. Transakcje tego typu wymagają specjalnych zabezpieczeń oraz wynegocjowania warunków finansowych i sposobu wykonania umowy. Mają bardziej indywidualny charakter pod względem treści, w porównaniu z innymi umowami.
Najważniejszym elementem oceny klienta jest ocena jego wypłacalności, której wyznacznikiem zwykle są obroty i dochody firmy. Znacznie bardziej miarodajnym wskaźnikiem zdolności kredytowej jest obrót. Powinien zostać udokumentowany zaświadczeniem z urzędu skarbowego. Spółki prawa handlowego zwykle muszą przedstawić aktualny bilans lub sprawozdanie finansowe. Inne mierniki wypłacalności to oszacowanie płynności finansowej firmy, struktury majątku i zadłużenia, stąd też leasingodawca często wymaga informacji na ten temat. Najważniejszym elementem, który warunkuje zawarcie transakcji, jest brak zobowiązań klienta względem budżetu państwa. W razie bankructwa firmy z likwidacji masy upadłościowej w pierwszej kolejności zostaną zaspokojone wierzytelności budżetu, następnie banków i na końcu pozostałych wierzycieli, czyli firmy leasingowej. Istotna jest też informacja o poręczeniach udzielonych przez klienta.
Czasami przed zawarciem transakcji odbywa się wizja lokalna u leasingobiorcy mająca na celu stwierdzenie czy firma rzeczywiście istnieje oraz jak funkcjonuje i czy zajmuje się tym, do czego została powołana. Przed leasingodawcą stoi zatem dość trudne zadanie, ponieważ musi ocenić, czy firma wytrzyma obciążenia związane ze spłatą leasingowych opłat. W przypadku, gdy leasingobiorca nie posiada odpowiedniej zdolności kredytowej, do zawarcia umowy dochodzi pod warunkiem wyższej wpłaty początkowej. Z tej możliwości mogą jednak skorzystać tylko klienci, którzy prowadzą działalność gospodarczą co najmniej od sześciu miesięcy.

Oferty firm leasingowych – na co zwrócić uwagę?

Podejmując decyzję związaną z wyborem oferty z szeregu proponowanych przez towarzystwa leasingowe, trzeba wziąć pod uwagę przede wszystkim warunki kontraktu leasingowego. W rezultacie zawarcia umowy leasingowej powstaje zobowiązanie wobec leasingodawcy. Oznacza ono ponoszenie regularnych wydatków pieniężnych przez okres paru lat. Poza tym, wprowadzenie do firmy nowego środka trwałego jest swego rodzaju inwestycją, która w zamierzeniu inwestora ma przynieść dodatkowe przychody. Do wyboru oferty sfinansowania inwestycji należy podchodzić z bardzo dużą ostrożnością.
Przedsiębiorca zainteresowany leasingiem powinien sprawdzić, jaki typ leasingu jest proponowany przez firmy leasingowe oraz kto dokonuje odpisów amortyzacyjnych, w jaki sposób i według jakich stawek. Przeglądając oferty wielu leasingodawców należy zwrócić uwagę na to, jaka jest suma opłat leasingowych i sposób ich rozłożenia. Koszty początkowe zawarcia transakcji zmniejszają wysokość sumy opłat, podobnie jak degresywne rozłożenie opłat w czasie. Należy wziąć pod uwagę nie tylko sumę opłat leasingowych, ale także wysokość opłat dodatkowych, które powstają w związku z realizacją umowy. Bardzo ważna jest także znajomość przewidywanej wartości końcowej przedmiotu po zakończeniu leasingu oraz informacje o tym, kto może wziąć udział w późniejszej transakcji sprzedaży.
Obecnie coraz więcej firm leasingowych proponuje szerokie spektrum czasu trwania umowy leasingowej. Umowy są zawierane na okres od jednego roku do dziesięciu lat. Przedsiębiorca powinien sprawdzić, czy okres leasingu proponowany przez leasingodawcę jest adekwatny do jego potrzeb i możliwości. Poza tym, warto sprawdzić, czy występuje kaucja gwarancyjna oraz czy firma leasingowa wymaga dodatkowych zabezpieczeń. Inne kwestie, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze oferty leasingu to sposób badania zdolności kredytowej oraz szybkość przekazania środków finansowych do dyspozycji klienta. Niektóre mniejsze towarzystwa leasingowe, które nie posiadają własnych środków finansowych muszą czekać na środki z zewnętrznych źródeł. Wówczas uruchomienie płatności za przedmiot leasingu może nastąpić dość późno. Niekiedy, firma leasingowa zastrzega w postanowieniach ogólnych warunków umowy możliwość odstąpienia od kontraktu bez ponoszenia kosztów przez leasingodawcę w razie odmowy sfinansowania umowy przez bank, który współpracuje z firmą leasingową.
Firma leasingowa może przejąć na siebie obowiązek ponoszenia kosztów związanych z ubezpieczeniami bądź z przeglądami i remontami okresowymi. Są to tak zwane koszty operacyjne. Zwykle są wliczone w cenę usługi leasingu bez ich jednoznacznego wyodrębnienia. Warto sprawdzić, kto ponosi koszty operacyjne przed dokonaniem ostatecznego wyboru. Inne kwestie warte uwagi to zasady rozliczeń z klientami przy zmiana podstawowych stóp procentowych. Firmy leasingowe posiłkują się zewnętrznym kapitałem, którego koszt jest ściśle związany z wymienionymi wskaźnikami. Istnieje więc możliwość obciążenia klienta zwiększonymi kosztami. Postanowienia umowy powinny odnosić się do zmian wskaźników w oba kierunki, a zatem w przypadku zmniejszenia podstawowych stóp procentowych bieżące opłaty leasingowe powinny zostać automatycznie obniżone.
Do ostatnich kwestii, które należy rozpatrzyć przed wyborem oferty należą zasady rozliczeń w przypadku, gdy klient spóźnia się z uiszczeniem opłaty leasingowej. Trzeba również zwrócić uwagę na to, jakie zasady rozliczeń obowiązują w razie zaistnienia szkody. Przedsiębiorca zainteresowany zawarciem umowy leasingu powinien też sprawdzić ryzyko bankructwa firmy leasingowej. Niezależnie od rodzaju leasingu, leasingodawca jest prawnym właścicielem przedmiotu leasingu. Leasingowany sprzęt wszedłby w skład masy upadłościowej.

Jak obliczyć opłacalność leasingu?

Leasing jest formą finansowania inwestycji, która może być optymalna pod wieloma względami, ale aby było to możliwe, należy najpierw przeanalizować kilka kwestii, które pozwolą oszacować opłacalność transakcji leasingowej pod kątem własnego przedsiębiorstwa. Leasing dla przedsiębiorstwa wykazującego świetne wyniki finansowe i posiada wiele podatku dochodowego do zapłacenia jest inaczej kalkulowany niż dla firmy posiadającej straty finansowej, albo niski poziom dochodów brutto.
Leasing dla firmy, które są na opodatkowane na zasadach ryczałtu, albo na zasadzie karty podatkowej jest korzystny wtedy, gdy to jedna możliwość pokrycia kosztów inwestycji. Leasing nie jest opłacalny także wówczas, gdy przedsiębiorstwo nie jest podatnikiem VAT. Jeżeli nie ma możliwości zwrotu podatku VAT na zasadach ogólnych, korzystanie z leasingu nie jest opłacalne. Obliczając opłacalność leasingu należy wziąć pod uwagę formę prawną przedsiębiorstwa. Spółki cywilne oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą są opodatkowane na zasadach podatku dochodowego od osób fizycznych, w przeciwieństwie do spółek prawa handlowego. Duże znaczenie ma nie tylko skala podatkowa, w jakiej znajduje się przedsiębiorstwo, ale też poziom jego dochodów. Stopień obciążeń wynikających z leasingu nie może być zbyt duży, bo firma może przez to stracić zdolność kredytową do zaciągania zobowiązań w instytucjach bankowych, a co gorsza ucierpi na tym jej płynność finansowa.
Przedsiębiorca może rozpatrywać leasing wyłącznie pod kątem zbicia dochodów i zaoszczędzenia na podatku dochodowym. W takiej sytuacji warto zapoznać się z możliwościami, które zapewnia przyspieszona amortyzacja na wybrane środki trwałe. Niektóre ulgi i zwolnienia podatkowe przysługują ze względu na lokalizację, albo szczególny charakter przedsiębiorstwa. Na opłacalność leasingu wpływa też to, co przedsiębiorca może zrobić z przedmiotem leasingu po zakończeniu umowy. Z reguły, koszt leasingu przewyższa wartość przedmiotu umowy, zatem zwykle przedsiębiorca korzysta z możliwości nabycia sprzętu po zakończeniu umowy. Leasingobiorca może także sprzedać przedmiot leasingu na wolnym rynku, generując tym samym dodatkowy zysk.

Źródła finansowania leasingu

Głównym źródłem finansowania transakcji leasingowych są banki. Niektóre z nich posiadają szczegółowe regulaminy, które wiążą się z udzielaniem kredytów firmom leasingowym na trochę odmiennych zasadach. Wiele firm leasingowych korzysta z kredytu w rachunku bieżącym. Korzystanie z niego pozwala uprościć formalności i jest elastyczną formą kredytowania. Umożliwia zaoszczędzić na odsetkach, ponieważ każdy wpływ na konto zmniejsza zadłużenie. Kolejną istotną cechą kredytu w rachunku bieżącym jest jego odnawialny charakter. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwo może dowolną ilość razy korzystać z kredytu w rachunku bieżącym oraz nie jest powiązany z określonym celem. Dowolność jest ograniczona warunkami umowy kredytowej. Najczęściej jest zawierana na okres kilku lub kilkunastu miesięcy, jednak istnieje możliwość jej przedłużenia na kolejne okresy. Kredyt w rachunku bieżącym jest wykorzystywany przez firmy leasingowe wyłącznie do regulowania bieżącej płynności. Nie jest podstawowym źródłem finansowania jej działalności. Z reguły korzysta z tej możliwości w razie długiego oczekiwania na rozpatrzenie wniosku o sfinansowanie transakcji leasingowej z innego źródła.

Firmy leasingowe dążą do wykorzystywania kredytów średnioterminowych i długoterminowych z przeznaczeniem na inwestycje w rzeczowy, trwały majątek oddawany w leasing klientom. Spłata kredytu jest z reguły wynikiem płatności czynszów leasingowych przez leasingobiorców na rachunek bankowy wskazany przez firmę leasingową. Jedną z formy finansowania transakcji leasingowych jest kredyt dyskontowy udzielany poprzez dyskontowanie weksli przez banki. Polega na zakupie weksla przed upływem jego płatności, z potrąceniem oprocentowania przez bank z góry. Wysokość potrącanej kwoty jest zależna od wysokości stopy dyskontowej i ilości dni liczonych od dnia zdyskontowania do dnia płatności weksla. Kredyt dyskontowy jest udzielany na podstawie umowy o linię dyskontową. Kiedy główny dłużnik wekslowy posiada rachunek w danym banku, bank obciąża ten rachunek kwotą weksla i zwraca go dłużnikowi wekslowemu.
Faktoring jest formą finansowania polegającą na nabywaniu wierzytelności przez banki od podmiotów, które prowadzą działalność gospodarczą. W Polsce odbywa się w formie cesji wierzytelności. Cedent, czyli firma leasingowa przelewa na bank swoje wierzytelności wobec leasingobiorców, powiadamiając ich o tym. Bank wypłaca cedentowi kwoty, które wynikają z nabywanych wierzytelności pomniejszone o dyskonto i opłaty prowizyjne. Często tworzy się fundusz gwarancyjny, który jest wyodrębnionym rachunkiem firmy leasingowej. Na ten rachunek firma przekazuje około 1-5% kwoty zbytej wierzytelności, w celu zabezpieczenia się przed kłopotami w spłacie należności.

Przepływ finansów w firmie leasingowej

Specyfika umowy leasingu operacyjnego powoduje, że opłaty są przychodem leasingodawcy. Im wyższe wpłaty początkowe i degresja pozostałych wpłat, tym większy przychód firmy leasingowej. Umowy krótkoterminowe generują wyższe przychody w krótszym czasie, stąd też w początkowym okresie funkcjonowania firmy leasingowej można zaobserwować szybki wzrost zysków.
Polityka w zakresie amortyzacji przyjęta przez firmę leasingową znacząco wpływa na poziom kosztów uzyskania przychodu. Wybór liniowej amortyzacji generuje dość niskie koszty, dlatego jest często wybierany. Chcąc ograniczyć ryzyko utraty płynności finansowej z powodu płacenia za wysokich podatków, firma leasingowa stosuje plan amortyzacji degresywnej ze współczynnikami zwiększającymi stawkę. Na strukturę bilansu i wyniku finansowego wpływa również sposób finansowania działalności leasingowej. Pod tym względem najbardziej korzystne wydaje się ponoszenie kosztów finansowych w formie odsetek od udzielonego kredytu, ponieważ oddaje rzeczywisty koszt finansowania i podkreśla rzetelność sprawozdania finansowego.
Jeżeli firma leasingowa nie jest zasilona w odpowiednie kapitały, dynamiczny rozwój na początku jej działalności może zachwiać jej płynnością. Płacenie wysokich podatków w początkowym okresie powoduje, że opłacalność leasingu dla leasingodawcy wydaje się wątpliwa. Dopiero w momencie pojawienia się pierwszych udanych transakcji sprzedaży przedmiotu leasingu poniżej wartości księgowej, rzeczywiste zyski firmy wzrastają.

Jak uniknąć nietrafionych umów leasingowych?

Sukces firmy leasingowej zależy między innymi od ilości nietrafionych umów. Jeżeli jest ich zbyt dużo, może dojść do jej upadku. Wiele firm korzysta z leasingu, ponieważ jest jedyną dostępną dla nich formą finansowania ze względu na brak zdolności kredytowej. Zawieranie umowy z takim klientem jest ryzykowne dla firmy leasingowej. Może doprowadzić do sytuacji, w której leasingodawca kupi sprzęt, a klient upadnie odzyskując trochę gotówki. Dlatego też co do zasady, firmy leasingowe powinny zawsze oceniać klientów zgodnie z wzorcami zdolności kredytowej, które zostały wypracowane przez banki.
Umowa może być nietrafiona nie tylko ze względu na trudnego klienta, ale także z powodu trudno zbywalnego sprzętu. Do szczególnie trudnych przedmiotów leasingu należą rzeczy unikatowe, na które nie ma popytu, a także rzeczy używane. Decydującym kryterium oceny opłacalności umowy powinna być kondycja przedsiębiorstwa, które stara się o zawarcie transakcji. Zaleca się zatem szczegółowe badanie klientów oraz dokonywanie częstych i dokładnych wizji lokalnych. Alternatywnym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług wywiadowni gospodarczych.

Transakcja leasingu zwrotnego powinna być rozpatrywana niezależnie od wcześniejszej umowy sprzedaży. W tym przypadku znajdują zastosowanie ogólne zasady dotyczące leasingu operacyjnego i finansowego.
Umowa o oddanie do używania składnika majątkowego zostanie zaliczona do grona kontraktów leasingowych w rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych, jeżeli suma opłat leasingowych określona w umowach będzie odpowiadać początkowej cenie przedmiotu leasingu . Wartość początkowa to cena nabycia przedmiotu leasingu zapłacona przez firmę leasingową. Opłaty leasingowe w podstawowym okresie umowy leasingu operacyjnego będą stanowiły przychód finansującego i koszt uzyskania przychodów. W przypadku leasingu finansowego do przychodów i kosztów finansującego i korzystającego zalicza się opłaty części odsetkowej.
W zależności od warunków umowy, amortyzacji dokonuje firma leasingowa lub jej klient. Podmiot finansujący w leasingu operacyjnym zyskuje możliwość zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych, jeśli przedmiotem umowy są używane lub ulepszone środki trwałe oraz zostały spełnione inne warunki. Korzystający uzyskuje pieniądze na finansowanie bieżącej działalności lub inwestycji oraz ma możliwość zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dodatkowych całość opłat leasingowych w leasingu operacyjnym, zaś w finansowym jedynie część odsetkową.

Sprzedaż poleasingowa – na czym polega?

Pojęcie sprzedaży poleasingowej jest ściśle związane z leasingiem zwrotnym. Strony transakcji to finansujący, którym najczęściej jest firma leasingowa oraz korzystający, czyli zwykle przedsiębiorca. Leasing zwrotny na odkupieniu pewnego składnika majątkowego, a następnie przekazanie go byłemu właścicielowi, by mógł z niego korzystać. Celem transakcji jest czasowe finansowanie działalności gospodarczej korzystającego. Obejmuje składniki majątkowe ważne z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności. Po zakończeniu trwania umowy leasingu jej przedmiot zostaje ponownie sprzedany dawnemu właścicielowi. Wówczas następuje sprzedaż poleasingowa.

Jeżeli firma leasingowa sprzedaje przedsiębiorcy rzecz po upływie podstawowego okresu umowy leasingu operacyjnego, to można zastosować preferencyjną cenę sprzedaży bez żadnych konsekwencji. Cena ta nie może być niższa od wartości hipotetycznej przedmiotu. W umowie leasingu finansowego cena może być ustalona na dowolnym poziomie. Na koniec należy jeszcze wyjaśnić, czym jest podstawowy okres umowy leasingu operacyjnego. Jest to czas obowiązywania umowy liczony od dnia jej zawarcia do dnia zakończenia, z wyłączeniem okresu, na który może zostać skrócona, albo przedłużona.

Leasing finansowy sprzętu komputerowego jest bardzo atrakcyjną formą dla przedsiębiorców, ze względu na możliwość stosunkowo szybkiego odpisania wartości przedmiotu leasingu od podatku. Okres umowy leasingu jest zwykle uzależniony od możliwości finansowych klienta firmy leasingowej. Często zdarzają się przypadki, że okres amortyzacji jest krótszy od czasu trwania umowy. Wówczas uprawnienie do dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest korzystne, zwłaszcza gdy działalność gospodarcza przynosi duże dochody. Przepisy podatkowe dotyczące leasingu przewidują odrębne zasady dla środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych. Zasadą jest, że wartość poszczególnych przedmiotów należących do wymienionych kategorii powinna być określona w precyzyjny sposób. Ich wartości mogą zostać wskazane w jednym dokumencie.
Umowa leasingu operacyjnego w przypadku sprzętu komputerowego zostaje zawarta na okres co najmniej 16 miesięcy. Firma leasingowa może dokonywać odpisów amortyzacyjnych według stawki podstawowej wynoszącej 30% rocznie. Może również zastosować stawkę przyspieszoną wynoszącą maksymalnie 60% rocznie, jeśli maszyny i urządzenia będące przedmiotem leasingu są poddane szybkiemu postępowi technicznemu.
Umowa leasingu finansowego może być zawarta na dowolny czas. W dokumencie należy umieścić oświadczenie, że odpisy amortyzacyjne będą wykonywane przez korzystającego. W leasingu finansowym korzystający ma prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych na takich samych zasadach, jak firma leasingowa w przypadku leasingu operacyjnego.

Leasing oprogramowania informatycznego – operacyjny czy finansowy?

Oprogramowanie informatyczne jest w świetle przepisów podatkowych jedną z wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Może być zatem przedmiotem umowy leasingu.
W przypadku leasingu operacyjnego przepisy podatkowe przewidują minimalny okres trwania umowy. Wynosi 40% okresu amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych. W przypadku licencji na oprogramowanie komputerowe okres amortyzacji wynosi minimum 2 lata. Umowa leasingu operacyjnego obejmująca oprogramowanie musi trwać minimum 9,6 miesiąca. Opłaty leasingowe są w całości przychodem finansującego i kosztem podatkowym dla korzystającego. Finansujący ma prawo do amortyzowania oprogramowania, zgodnie z powyższymi zasadami. Po upływie okresu leasingu może sprzedać je za cenę nie niższą od hipotetycznej wartości netto. Dla oprogramowania komputerowego po 8 miesiącach hipotetyczna wartość netto wynosi 0.
Umowa leasingu finansowego obejmująca oprogramowanie musi zostać zawarta na czas oznaczony. Suma opłat zmniejszona o podatek VAT powinna odpowiadać co najmniej cenie początkowej oprogramowania. Powinna zawierać postanowienie o tym, że korzystający będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych. Opłaty leasingowe są przychodem finansującego w części odsetkowej i dodatkowym kosztem uzyskania przychodów dla korzystającego. Jeśli umowa leasingu nie określa precyzyjnie części spłaty wartości początkowej i części odsetkowej, to ustala się je proporcjonalnie do okresu trwania umowy. Zysk ze sprzedaży oprogramowania jest przychodem firmy leasingowej. Z kolei wydatki poniesione przez nią na nabycie lub wytworzenie go, pomniejszone o spłatę wartości początkowej, są kosztem uzyskania przychodu.

Leasing zwrotny – co to jest?

Leasing zwrotny jest szczególną formą pozyskania pieniędzy bez utraty składników majątku niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Leasing zwrotny należy do rodzajów transakcji leasingowych, których zastosowanie w praktyce obrotu gospodarczego jest atrakcyjną formą finansowania działalności gospodarczej. Jego istota została ujęta w krótkim haśle „sale & lease back“.
Polega na uwolnieniu środków finansowych zainwestowanych wcześniej w aktywa trwałe. Służy poprawie płynności finansowej podmiotów gospodarczych, umożliwiając finansowanie dodatkowych inwestycji. Zasadniczą cechą leasingu zwrotnego jest nabycie przedmiotu od osoby, która stanie się następnie korzystającym na podstawie umowy leasingu. Leasing zwrotny opiera się na dwóch czynnościach prawnych. Najpierw firma leasingowa nabywa środki trwałe od dotychczasowego właściciela. Następnie oddaje mu je w użytkowanie na podstawie umowy leasingu. Przedmiot leasingu właściwie przez cały czas pozostaje w posiadaniu korzystającego. Następuje jedynie przeniesienie prawa własności.
W leasingu zwrotnym korzystający może pozyskać dodatkowe środki finansowe, nie tracąc możliwości korzystania z przedmiotu. Z kolei finansujący zyskuje klienta ponoszącego koszty finansowania zakupu.

Leasing zwrotny i rozliczenie ze sprzedaży

Leasing zwrotny polega na tym, że firma leasingowa kupuje od klienta pewien składnik majątkowy, a następnie przekazuje mu daną rzecz, aby mógł z niej korzystać. W związku z tym, że dochodzi do sprzedaży, rodzi się konieczność ustalenia przychodu podatkowego.
W tym przypadku przychodem ze sprzedaży rzeczy jest jej cena określona w umowie. Cena ustalona przez strony może odbiegać od rzeczywistej wartości rynkowej, ale nawet wtedy przychód podatkowy musi być wykazany w oparciu o rynkową wartość. Koszt uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia składnika majątkowego to wydatki zbywcy poniesione w związku z nabyciem środków trwałych, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych. Dochód podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej 19% u osób prawnych i fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, albo zgodnie ze stawką progresywną (19 – 40%).
Przed skorzystaniem z leasingu zwrotnego, warto przeprowadzić analizę ekonomiczną, ponieważ transakcja sprzedaży może być związana z dużym obciążeniem podatkowym.

Leasing zwrotny – jak wygląda amortyzacja?

Oddanie składnika majątkowego w leasing zwrotny jest poprzedzone jego nabyciem przez firmę leasingową. Wartość początkowa przedmiotu umowy to cena zapłacona przez nią, ustalona na ogólnych zasadach. Jeśli będzie dokonywała dodatkowych nakładów na przedmiot leasingu, jego wartość początkowa może ulec podwyższeniu. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy przedmiot należy do środków trwałych, wartości niematerialnych lub prawnych.
Zazwyczaj firma leasingowa stosuje szczególne zasady amortyzacji przedmiotu leasingu, w związku z tym, że środki trwałe nabyte dla celów leasingu mogą spełnić warunki związane z zastosowaniem stawek indywidualnych. Ma to duże znaczenie w przypadku leasingu nieruchomości wykorzystywanych wcześniej przez zbywcę, minimum przez okres pięciu lat przed ich nabyciem. Jeśli umowa dotyczy leasingu operacyjnego, można zastosować okres amortyzacji trwający 10 lat.
Indywidualne stawki amortyzacyjne znajdują zastosowanie wyłącznie w przypadku środków trwałych, które zostały po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Leasing finansowy nie daje takiej możliwości, bo pomimo zmiany właściciela, przedmiot zostałby na powrót wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych korzystającego.

Leasing nieruchomości jest nową formą inwestycji. W sektorze małych i średnich przedsiębiorstw jest jeszcze stosunkowo mało popularnym rozwiązaniem. Panuje bowiem błędne przekonanie, że skoro firmy leasingowe są ukierunkowane na duże transakcje związane z nieruchomościami, przedsiębiorca zainteresowany tą formą inwestycji spotka się z odmową.
Opodatkowanie leasingu nieruchomości odbywa się w oparciu o zasady, które są korzystne dla przedsiębiorcy. Podstawowym atutem jest to, że finansujący, którym zwykle jest firma leasingowa ma poczucie bezpieczeństwa finansowego. Posiada prawo własności nieruchomości, co pozwala zrezygnować z licznych dodatkowych zabezpieczeń spłat rat leasingowych. Nieruchomość ma wysoką wartość, dlatego przepisy leasingu dopuszczają wniesienie mniejszej ilości gotówki. Dla wielu inwestorów jest to bardziej korzystne rozwiązanie w porównaniu z zakupem.
Leasing nieruchomości ma charakter operacyjnego. Musi trwać przez minimum dziesięć lat. Całość opłat leasingowych jest kosztem uzyskania przychodów. Obowiązujące przepisy umożliwiają dokonanie pełnego odpisu wartości nieruchomości w ciągu 20 lat. W przypadku kupna nieruchomości czas ten wyniósłby aż 40 lat.

Leasing nieruchomości a podatki – co warto wiedzieć?

Umowa leasingu operacyjnego musi zostać zawarta na czas oznaczony. Minimalny czas trwania umowy w przypadku leasingu nieruchomości wynosi co najmniej 10 lat. W przypadku leasingu nieruchomości przedmiotem umowy jest budynek, budowla, albo lokal będący odrębną własnością. Własność gruntu i wieczyste użytkowanie ziemi nie może być przedmiotem umowy leasingu operacyjnego. Oddanie budynku lub budowli do korzystania innemu podmiotowi następuje przeważnie z uprawnieniem do korzystania z gruntu. Przedmiotem umowy leasingu może być więc grunt z umieszczonymi na nim budynkami czy budowlami.

Suma opłat leasingowych z ceną, po której może nastąpić zakup przedmiotu leasingu, pomniejszona o podatek VAT powinna odpowiadać wartości początkowej nieruchomości, albo przewyższać ją. W czasie podstawowego okresu umowy opłata leasingowa jest w całości przychodem podatkowym finansującego. Podstawowy okres umowy to czas trwania umowy pomniejszony o termin, na który może być skrócona, albo przedłużona. Nieruchomości niemieszkalne to budynki i prawa spółdzielcze związane z nieruchomościami. Dla firmy leasingowej odpisy amortyzacyjne są kosztem uzyskania przychodu. W przypadku nieruchomości niemieszkalnych odpisy wynoszą rocznie 2,5% wartości początkowej. Dla korzystającego, czyli przedsiębiorcy, opłaty leasingowe są w całości kosztem uzyskania przychodu.

Coraz częściej przedmiotem transakcji leasingowej jest samochód osobowy. Rynek leasingu aut osobowych wciąż się rozwija, co sprzyja powstawaniu nowych produktów, dostosowanych do potrzeb przedsiębiorców i konsumentów. Samochód osobowy jest zwykle przedmiotem leasingu operacyjnego, co wynika z bardziej korzystnych zasad rozliczeń podatkowych. W leasingu finansowym długość okresu amortyzacji wynosi 5 lat, zaś umowy leasingu operacyjnego trwają około 2 – 4 lata. W tym czasie korzystający może odpisać od 84% do 97% wartości początkowej przedmiotu leasingu. Odpisowi podlegają opłaty leasingowe.

Alternatywą dla leasingu operacyjnego jest najem długoterminowy. Różni się tym, że celem umowy jest wyłącznie używanie samochodu. Leasing operacyjny może natomiast przewidywać kupno po zakończeniu umowy. W przypadku leasingu konieczne jest uiszczenie opłaty wstępnej, zaś gdy chodzi o najem, zwykle nie jest to wymagane. Świadczenia dodatkowe obciążające przedsiębiorcę korzystającego z leasingu operacyjnego to tylko koszty ubezpieczenia. W przypadku najmu długoterminowego ich lista jest znacznie dłuższa. Obejmuje ubezpieczenie, przeglądy, naprawy, koszty eksploatacyjne i bieżącą obsługę. W leasingu operacyjnym przedsiębiorca ma dodatkowo możliwość zakupu przedmiotu umowy po wartości preferencyjnej. Leasing operacyjny cieszy się dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców, ponieważ dla wielu z nich jest to najbardziej opłacalne rozwiązanie.

Tylko niektóre firmy leasingowe jasno określiły zasady ubiegania się o leasing konsumencki. Ich wymagania kształtują się różnie, jednak schemat procedury jest bardzo podobny. Najpierw konsument musi złożyć wniosek o leasing i analizę zdolności kredytowej. Jeśli zostanie przyjęty, klient firmy powinien przedstawić dowód osobisty, oświadczenie o dochodach i drugi dokument stwierdzający tożsamość. Niektóre firmy leasingowe wymagają też zaświadczenia o zatrudnieniu.
Następnie firma podejmuje decyzję o udzieleniu leasingu konsumenckiego. W przeciwieństwie do banków, bierze pod uwagę nie tylko umowy o pracę na czas nieokreślony, ale też umowy zlecenie, umowy o dzieło i umowy na czas określony. Procedura kończy się podpisaniem umowy. Dokument ten musi mieć formę pisemną, ponieważ umowa leasingu w zawarta w innej formie jest nieważna.
Procedura trwa od 1 do 5 dni. W praktyce firmy leasingowe stosują dwa rodzaje procedury, a mianowicie pełną i uproszczoną, w zależności od rodzaju rzeczy oddawanej w leasing.

Firma leasingowa może rozwiązać umowę, jeżeli klient się z niej nie wywiązuje. Najczęstszą przyczyną rozwiązania umowy z winy leasingobiorcy jest jego niewypłacalność. Jednocześnie firma może zażądać natychmiastowej zapłaty wszystkich niezapłaconych rat przewidzianych w umowie. Kwota musi zostać pomniejszona o korzyści, które odniosła firma z zapłaty przed ustalonym terminem, zysk ze sprzedaży przedmiotu leasingu lub ponownego leasingu odzyskanej rzeczy.
Rozwiązanie umowy leasingu jest ostatecznym krokiem podejmowanym przez firmę leasingową. W praktyce zdarza się bardzo rzadko. W przypadku problemów ze spłatą jednej lub kilku rat, firma wyznacza termin dodatkowy. Dopiero po jego przekroczeniu, może dojść do rozwiązania umowy. Najczęściej firmy leasingowe dążą do przeniesienia umowy na innego klienta lub zawierają ją z nowym. Może zostać wskazany przez niewypłacalnego leasingobiorcę. Tego typu rozwiązania są korzystne zarówno dla firmy leasingowej, jak i dla korzystającego, który ma problemy ze spłatą rat.

W trakcie trwania umowy leasingu konsumenckiego, właścicielem przedmiotu jest firma leasingowa. Po zakończeniu umowy klient może skorzystać z opcji wykupu lub zwrócić rzecz firmie leasingowej, w zależności od ustaleń zawartych w umowie leasingu. Najwięcej możliwości zapewnia leasing samochodu.
Leasing samochodowy pozostawia konsumentom i firmom dużą swobodę w zakresie zadysponowania przedmiotem leasingu po zakończeniu okresu umowy. Klient może przedłużyć umowę leasingu, wziąć w leasing konsumencki inne auto, albo zwrócić samochód firmie. Umowa leasingu samochodowego może też przewidywać opcję wykupu, albo automatyczne przejście prawa własności na klienta, po zapłaceniu ostatniej raty.
Firmy leasingowe wprowadziły wiele udogodnień z myślą o klientach zainteresowanych leasingiem samochodowym, ukazując go w bardziej pozytywnym świetle. Brak prawa własności w trakcie trwania umowy może zniechęcać do skorzystania z tego produktu. Niemniej w praktyce brak własności ma zarówno dobre, jak i złe strony. W okresie leasingu konsument nie może przekazać przedmiotu na użytkowanie innej osobie bez zgody firmy leasingowej. Z drugiej strony, w przypadku leasingu samochodowego, korzystający nie musi martwić się o dopełnieniem większości formalności związanych z użytkowaniem auta.

Niektóre umowy leasingu konsumenckiego przewidują opcję wykupu. Może być obowiązkowa lub nie, w zależności od rodzaju umowy. Klient, który z niej korzysta, zawiera z firmą leasingową odrębną umowę sprzedaży. Na jej podstawie płaci cenę ustaloną w umowie leasingu i otrzymuje prawo własności. Od tego momentu może dowolnie rozporządzać rzeczą.
Sprzedaż przedmiotu leasingu przed upływem pół roku od zakończenia umowy nie jest korzystna. Konsument będzie musiał zapłacić podatek dochodowy. Przychód podatkowy z tytułu sprzedaży wykupionej rzeczy to jej cena pomniejszona o koszty nabycia i nakłady zwiększające jej wartość. Dochód podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach, chyba że przedmiotem leasingu jest nieruchomość. W takiej sytuacji obowiązuje stawka 19%.
Jeśli sprzedaż nastąpi po upływie sześciu miesięcy od zakończenia umowy leasingu, nie będzie opodatkowana podatkiem dochodowym. Dodatkowo, może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Niemniej do jego zapłaty jest zobowiązany kupujący, a nie sprzedawca.